Deir el-Bahari (Gebel Ragab): prace Misji Skalnej w sezonach: jesiennym 2013 i zimowym 2014

Zgodnie z planem przedłożonym egipskim Władzom Starożytności, po zainstalowaniu, w sezonie zimowym 2013 r. specjalnego urządzenia transportowego do ewakuacji kamieni z półki skalnej powyżej świątyń Hatszepsut i Totmesa III w Deir el-Bahari, dwa kolejne sezony, trwające kolejno od 12 października do 30 listopada 2013 r. i od 28 stycznia do 12 marca 2014 r. były całkowicie poświęcone wspomnianym pracom nad usuwaniem materiału skalnego.

Członkami Misji Skalnej w tych sezonach byli: prof. Andrzej Niwiński – kierownik Misji, mgr Kamil Zachert – zastępca kierownika, dr Hanna Mańkowska-Pliszka – antropolog, pełniący też funkcję lekarza Misji, mgr Halina Przychodzeń, mgr Mirosław Blicharski, mgr Marcin Piechocki – archeolodzy, mgr Sławomir Malinowski – dokumentalista oraz inżynierowie Waldemar Kubiczek i Wojciech Fraszczyński. Inspektorami z ramienia SCA byli: w sezonie jesiennym Mahmud Hassan el-Azab Ramadan oraz, w sezonie zimowym, Sayed Mohamed Korany.


Usuwanie ogromnych depozytów kamiennych (wstępnie szacuje się ich wagę na ok. 3 000 ton) rozpoczęło się od oczyszczania wypełnionego kamieniami i pyłem wapiennym żlebu usytuowanego w północno-wschodniej części stanowiska. Materiał skalny był wrzucany do górnej części urządzenia transportowego, które kierowało go na specjalne tymczasowe składowisko usytuowane w północno-zachodnim narożniku świątyni Totmesa III. Następnie zrzucone kamienie były transportowane taczkami do dolnej części urządzenia transportowego, które kierowało je bezpośrednio do ciężarówek.
 
Po oczyszczeniu żlebu wschodniego, posuwając się wzdłuż północnego masywu skalnego klifu skierowano się w kierunku północno-zachodniego narożnika stanowiska, gdzie miąższość nagromadzonego materiału była największa. Narożnik ten został oczyszczony w ostatnim sezonie, po czym nastąpiła ewakuacja materiału zdeponowanego pod zachodnim masywem klifu. Stąd prace kierują się ku wschodniej części stanowiska, przy czym gruz skalny i kamienie usuwa się systematycznie warstwami, posuwając się w stronę najniżej położonej części stanowiska, gdzie znajduje się najbardziej niebezpieczna sztuczna ściana oporowa wzniesiona przez Egipcjan w roku 2007 pod nieobecność Misji Skalnej; w razie gwałtownego deszczu ściana ta grozi zawaleniem na tereny świątyni Totmesa III.

Po dwóch sezonach prac usunięto ok. 1 500 ton materiału skalnego. Teren oczyszczony z nagromadzonego tu gruzu i kamieni jest czyszczony do skały macierzystej. Stanowi to zarazem rekonstrukcję wyglądu tego terenu, zasadniczo z czasów Nowego Państwa (wyjątki stanowią: zachowany tunel złodziejski, zapewne z okresu późnej XXI Dynastii, a także brak leżącej tam wówczas ogromnej skały, która jako niebezpieczna została usunięta w 2009 roku), czyli przed usypaniem na zboczu (na początku XXI Dynastii) sztucznego wzgórza. Stanowiło ono zapewne ochronę grobowca, na istnienie którego wskazują liczne przesłanki zgromadzone w ciągu ostatnich 15 lat. Przypuszczalnie najbliższy sezon, planowany na jesień 2014 r. przyniesie w tym zakresie definitywną odpowiedź...
 
Źródło: Polacy nad Nilem

Komentarze